దేశంలోని అనేక రాష్ట్రాలు జిల్లాలు సరైస్‌ చట్టం, 1867 కింద హోటళ్ల రిజిస్ట్రేషన్‌ను తప్పనిసరి చేశాయి. ఈ చట్టం ప్రకారం పెంపుడు జంతువులకు కూడా నీటిని అడగవచ్చు. కాబట్టి, హోటళ్లలో ఉచితంగా నీరు త్రాగడానికి వాష్‌రూమ్‌ సౌకర్యాలను ఉపయోగించుకునే హక్కు ప్రతి పౌరుడికి ఉంది. మహిళలు, పిల్లలు హోటళ్లలో మంచినీరు, మరుగుదొడ్లు వినియోగించుకునేలా ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టాలి. హోటల్‌ రెస్టారెంట్‌ బార్‌ వారు తిరస్కరించినట్లయితే, వారి ఆరోగ్య లైసెన్స్‌ రద్దు చేయబడే ప్రమాదం ఉందని వారి ట్రేడఖ లైసెన్స్‌ పునరుద్ధరించబడదని ఈ చట్టంలో పేర్కొంది. ఈ చొరవ కింద కొన్ని రాష్ట్రాల్లో, హోటళ్లలోనే కాదు, పబ్బులు మరియు బార్‌లలో కూడా వాష్‌రూమ్‌లను ఉచితంగా ఉపయోగించవచ్చు. కొన్ని రాష్ట్రా ల్లో అలాంటి ప్రణాళికలు లేకపోయినా, టాయిలెట్ల ను ఉపయోగించవచ్చు, ఉచిత నీటి కోసం అడగవచ్చు. హైవేల వెంబడి హోటళ్ల వ్యాపారుల చేతిలో కస్టమర్లు మోసపోవడం సాధారణమైంది. ప్రభుత్వ నియమం ప్రకారం, హోటల్‌ యజమానులు వారు అందించే ఉత్పత్తులు/సేవ, మెనూ, ధర ట్యాగ్‌ ను పోస్ట్‌ చేయాలి. చాలామంది ప్రయాణికులు గత్యంతరం లేక హోటళ్లకు వెళుతున్నారు. రహదారి వెంట ఉన్న హోటళ్లలో నాణ్యత ఏమాత్రం ఉండదు. మంచినీరు ఉండదు, నీరు కావాలంటే ప్లాస్టిక్‌ బాటిల్‌ కొనాల్సిందే. కస్టమర్లు ఎక్కువమంది ఉన్నప్పుడు రెండు లీటర్ల బాటిల్స్‌ కూడా ఉండవు. మంచినీరు ఉండదు కానీ ఫౌంటెన్‌ నుండి నీరు పడుతుంటుంది. టర్కీ కోళ్లు, ఫారం కోళ్లు, కుందేళ్లు, బాతులు కృతిమ వాతావరణంలో పెంచుతుంటారు. కస్టమర్లను దోచుకోవడం పరమావధిగా ప్రవర్తిస్తుంటారు.కస్టమర్లు బిల్లు కూడా చూడకుండా డబ్బులు కడుతున్నారు. నగరాల్లో ఉండే రద్దీ హోటల్స్‌ లోనే వారంరోజుల క్రిందటి చికెన్‌ మటన్‌ దర్శనమిస్తుంది, ఎక్కడో అడవిలో ఉండే హోటల్స్‌ లోని తిండిపదార్థాల గురించి చెప్పక్కర్లేదు. వీటిని నియంత్రించడానికి ఎవరూ ఉండరు, సానిటరీ ఇన్స్పెక్టర్లు, ఫుడ్‌ ఇన్స్పెక్టర్లు, రెవెన్యూ సిబ్బంది, మునిసిపల్‌ సిబ్బంది ఎవరూ పట్టించుకోరు. ఒక్క హోటల్‌ లోను ధరల పట్టిక ఉండదు. టీ వాటర్‌ బాటిల్‌ కొని వంద రూపాయలు ఇస్తే చిల్లర రాదు. ఇద్దరు టిఫిన్‌ చేస్తే ఐదువందల రూపాయలు. మరిన్ని హోటళ్లు ధర్మల్‌ స్టేషన్‌లో ఉత్పత్తి అయ్యే విద్యుత్‌ కేవలం వీరి వెలుగు కోసం అన్నట్లు జిగేల్‌ జిగేలమని వెలుగుతుంటాయి. ఎవడెట్లా పోతే నాకేంటి అని కస్టమర్లు నోరు మెదపక ఉన్నారు. వినియోగదారులు తక్కువ నాణ్యత గల ఆహారం కోసం ఎక్కువ ధర చెల్లిస్తున్నారు. బస్సు ప్రయాణం చేసే వారికి మధ్యస్థంగా ఉండే హోటల్స్‌ దగ్గర బస్సులు నిలుపుతున్నారు. అక్కడ రుచి, శుచి శుభ్రత ఏమాత్రం ఉండదు. హోటల్‌ పరిసర ప్రాంతాలల్లో మూత్ర విసర్జన చేయడంతో దుర్గంధం వెదజల్లుతుంటుంది. సిగరెట్లు బీడీలు బహిరంగంగా త్రాగడం వలన మహిళలు పిల్లలు కూర్చోవడానికి ఇష్టపడరు. డ్రైవర్లకు హెల్పర్ల కు కొంతమేర లబ్ది చేకూర్చడానికి, డ్రైవర్‌, హెల్పర్లకు కూడా ఉచితంగా భోజనం అందించాలి కావున కస్టమర్ల నుంచి డబ్బు గుంజుతున్నారు. హై వే డాబాలు డ్రైవర్లకు అతని సహాయకుడికి ప్రతి నెల రెండు వేల నుండి ఆరువేలు డబ్బు ఇచ్చి వాహనాలను నిలుపుకుంటున్నారు. ఎంఆర్పి కంటే రెట్టింపు ధరలకు చిప్స్‌, బిస్కెట్స్‌, కూల్‌ డ్రింక్స్‌, సమోసా అమ్ముతున్నా కిక్కురుమనకుండా భరిస్తున్నారు. ఈ మధ్యకాలంలో చికెన్‌ లాలీ పాప్‌, పకోడాలలో చికెన్‌ వేస్ట్‌ కాళ్ళు, స్కిన్‌, ప్రేగులు కలపడం సాధారణం. హై వే డాబాలో కుళ్ళిన మాంసం పెడుతున్నారని, చికెన్‌ బిర్యానీ బదులు కుక్క బిర్యానీ పెడుతున్నారని చాల వార్తలు చదువుతూనే ఉన్నా ం. ఒక్క మాంసమే కాదు బయట చేసే ఫాస్ట్‌ ఫుడ్స్‌ అన్నింటిలో ఆహార కల్తీ ఉంటుంది. రైల్వే స్టేషన్‌, బస్‌ స్టేషన్‌ కాపీ టీ స్టాల్స్‌లో సింథటిక్‌ పాలు వినియోగం ఎక్కువగా ఉంటున్నది. ఇక ఫాస్ట్‌ ఫుడ్‌ టిఫిన్‌ సెంటర్లలో కల్తీ నూనెలు ఎక్కువగా వినియోగిస్తున్నారు. పానీ పూరి చేసే ఇళ్లల్లో పందులు కూడా నివసించవు. ఫ్రూట్‌ సలాడ్‌, ఐస్‌ క్రీమ్‌, ఐస్‌, నూడుల్స్‌ తయారు చేసే ప్రదేశాలలో శుచి శుభ్రత పాటించక అవి తిన్న వారు అనారోగ్యాన్ని కొని తెచ్చుకుంటున్నారు. రంగురంగుల కూల్‌ డ్రింక్‌ బాటిల్స్‌, కొన్ని వాటికి ఊరు పేరుండదు, కుర్కురే, లేస్‌, చిప్స్‌, బిస్కెట్‌, మూంగ్‌ దాల్‌, బాదాం మిల్క్‌, రోజ్‌ మిల్క్‌ అన్నీ నకిలీ ఉత్పత్తులే. ఎప్పుడో వండి పెట్టిన సమోసా, బజ్జిలు దుమ్ము పట్టి ఉంటాయి. ఫుడ్‌ ఇన్స్పెక్టర్లు ప్రతి రోజు తనిఖీ చేయాలి, ఎక్కువ మోతాదులో రంగుల వాడకాన్ని , కల్తీ పాల వాడకాన్ని నియంత్రించి తగిన చర్యలు తీసుకోవాలి. ప్రభుత్వం ఇలాంటి విషయాల పట్ల ఉదాసీనంగా ఉండటం సిగ్గుచేటు. వినియోగదారులు, ప్రజలు జాగరూకత అవసరం సామాజిక మాధ్యమాలలో హైవే దోపిడీ గురించి పోస్ట్‌ చేయాలి, అశుభ్రత, కనీస వసతులు కల్పించలేని హోటల్స్‌ పై ఫిర్యాదు చేయడానికి టోల్‌ నంబర్లు ప్రకటించాలి.
డా ఎం సురేష్‌ బాబు
అందరికీ నాణ్యమైన అన్నం ఎక్కడ?
RELATED ARTICLES
